Επιστημονικό γεγονός με βαρύνουσα σημασία και συνάμα γιορτή των γραμμάτων αποτελεί το ΙΓ’ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο, το οποίο πραγματοποιείται στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου, από τις 5 ως τις 9 Οκτωβρίου 2022, με την οργανωτική ευθύνη της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών και του Δήμου Αγίου Νικολάου.
Είναι το έβδομο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο που διοργανώνει η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών η οποία ίδρυσε και καθιέρωσε τον θεσμό των Κρητολογικών Συνεδρίων το 1961, πραγματοποιώντας το Α’ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου που είχε μόλις αναστηλωθεί με πρωτοβουλία και μέριμνα της ΕΚΙΜ, και έκτοτε δόθηκε σε δημόσια χρήση. Το προηγούμενο (δωδέκατο) Συνέδριο έγινε με εξαιρετική επιτυχία τον Σεπτέμβριο του 2016 στο Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Ηρακλείου, επίσης οργανωμένο από την ΕΚΙΜ.
Το Κρητολογικό Συνέδριο παραμένει ένα μεγάλο διεπιστημονικό forum, ένα ευρύ πεδίο συνάντησης ερευνητών όλων των περιόδων της Κρητικής προϊστορίας και ιστορίας. Τεκμήριο της παραγωγικότητας της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας στο Συνέδριο συνιστούν οι 3.615 πρωτότυπες εργασίες που έχουν παρουσιαστεί από Έλληνες και ξένους ερευνητές στο διάστημα 1961-2016, μελέτες προσιτές στο ευρύ κοινό μέσω των έντυπων ή ηλεκτρονικών εκδόσεων «Πεπραγμένων», που έπονται των Συνεδρίων.
Οι εργασίες του ΙΓ΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου έχουν κατανεμηθεί, ως είθισται, σε τρία τμήματα που αντιστοιχούν στις ισάριθμες μεγάλες χρονικές περιόδους της Κρητικής Ιστορίας:
(α) Προϊστορία και Αρχαιότητα,
(β) Βυζάντιο και Βενετοκρατία, και
(γ) Νεότερη και Σύγχρονη εποχή.
Ως άξονας του Συνεδρίου, για όλα τα Τμήματά του, είχε αρχικά ορισθεί, ενόψει της πραγματοποίησής του το 2021, το θέμα «Ανατροπές, ρήξεις, ασυνέχειες, επαναστάσεις». Μετά την αναβολή του Συνεδρίου για ένα έτος λόγω των συνθηκών της πανδημίας, προστέθηκε ένας δεύτερος θεματικός άξονας: «Υγεία και ασθένεια στις ανθρώπινες κοινότητες».
Στις πέντε ημέρες του Συνεδρίου συμμετέχουν 484 μελετητές, καταξιωμένοι επιστήμονες και ερευνητές, αλλά και πολλοί νέοι στα πρώτα φερέλπιδα επιστημονικά τους βήματα, από την Ελλάδα και 20 άλλες χώρες. Στο Συνέδριο θα παρουσιαστούν συνολικά 347 πρωτότυπες επιστημονικές ανακοινώσεις, αποτέλεσμα των πιο πρόσφατων ερευνών της αρχαιολογίας, της ιστορίας, της εθνογραφίας, της τέχνης και των γραμμάτων της Κρήτης. Οι παρουσιάσεις έχουν οργανωθεί σε θεματικές ενότητες ανά συνεδρία.
Το Συνέδριο θα εξελίσσεται ταυτόχρονα σε ως και έξι διαφορετικές αίθουσες στον φυσικό χώρο και σε ισάριθμες εικονικές αίθουσες στο διαδίκτυο. Στο πλαίσιο των εργασιών του έχουν ενταχθεί έξι εργαστήρια καθώς και η παρουσίαση 24 ατομικών αναρτημένων ανακοινώσεων. Οι προφορικές ανακοινώσεις ανέρχονται σε 315. Όλες οι ανακοινώσεις που παρουσιάζονται στο Συνέδριο έγιναν δεκτές μετά από διπλή ανώνυμη επιστημονική κρίση των προτάσεων που υποβλήθηκαν.
Στις Ολομέλειες του Συνεδρίου θα μιλήσουν προσκεκλημένοι οι:
Alexandre Farnoux, Επίτιμος Διευθυντής της Γαλλικής Σχολής Αθηνών και πρώην καθηγητής Ελληνικής Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και Χρήστος Λούκος, Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (5/10),
Jan Driessen, Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβαίν, πρώην διευθυντής της Βελγικής Σχολής Αθηνών και Enrico Zanini, Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σιένα (6/10),
Μαρία Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Αλέξης Πολίτης, Ομότιμος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστήμιο Κρήτης (7/10).
Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου θα κηρύξει ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης.
Το ΙΓ΄ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο θα είναι «υβριδικό», καθώς οι σύνεδροι έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής είτε με φυσική παρουσία, είτε εξ αποστάσεως μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Τη φυσική παρουσία επέλεξε πάνω από το 85% των συνέδρων (416 σύνεδροι).
Καινοτομία του ΙΓ΄ΔΚΣ αποτελεί η απευθείας μετάδοση του συνόλου των εργασιών του με livestreaming μέσω της ιστοσελίδας του Συνεδρίου (www.13-iccs.gr), που θα επιτρέψει την ελεύθερη παρακολούθησή τους από κάθε ενδιαφερόμενο σε κάθε γωνιά της γης. Η μετάδοση θα συμπληρωθεί από συνεντεύξεις και ρεπορτάζ που θα αναρτώνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της ΕΚΙΜ/ΙΜΚ. Βεβαίως, το ενδιαφερόμενο κοινό είναι ευπρόσδεκτο και με φυσική παρουσία του στο Συνέδριο.
Στο Συνέδριο, που θα πραγματοποιηθεί στο ξενοδοχείο Wyndham Grand Crete Mirabello Bay, θα τηρηθούν τα υγειονομικά πρωτόκολλα όπως ισχύουν.
Το Συνέδριο υποστηρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Περιφέρεια Κρήτης, τον Πολιτιστικό Αθλητικό Οργανισμό Δήμου Αγίου Νικολάου, τα Ιδρύματα Ανδρέου και Μαρίας Καλοκαιρινού, την Τυποκρέτα Α.Ε., τα Πλαστικά Κρήτης Α.Ε., τις Μινωικές Γραμμές Α.Ν.Ε. και τις Αnek Lines & Blue Star Ferries.
Η σύνθεση της Οργανωτικής Επιτροπής του ΙΓ΄Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου έχει ως εξής:
Πρόεδρος, Όλγα Γκράτζιου, Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης
Γενικός Γραμματέας, Αλέξης Καλοκαιρινός, Πρόεδρος της ΕΚΙΜ, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης
Ειδική Γραμματέας, Λένα Τζεδάκη-Αποστολάκη, Γενική Γραμματέας της ΕΚΙΜ, φιλόλογος-ιστορικός, Επίτιμη Σχολική Σύμβουλος
Ταμίας, Αργυρή Γαλενιανού, Ταμίας της ΕΚΙΜ, οικονομολόγος
Μέλη:
Αντώνης Ζερβός, Δήμαρχος Αγίου Νικολάου
Χρύσα Σοφιανού, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου
Δημήτριος Στεφανής, Αναπλ. Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης
Τζελίνα Χαρλαύτη, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας
Thomas Brogan, Διευθυντής του Institute for Aegean Prehistory Study (INSTAP) Center for East Crete
Παυλίνα Καραναστάση, τ. Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης
Στέλιος Παναγιωτάκης, Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης
Κλαίρη Μιτσοτάκη, Αντιπρόεδρος της ΕΚΙΜ, συγγραφέας
Εύα Γραμματικάκη, Αρχαιολόγος, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων, Μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΙΜ
Γωγώ Μοσχόβη, Αρχαιολόγος, Βυζαντινολόγος, τ. Προϊσταμένη Τμήματος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μουσείων Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου, Μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΙΜ
Γιώργος Νικολακάκης, τ. Αναπλ. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΙΜ
Την Τιμητική Επιτροπή του Συνεδρίου απαρτίζουν οι
Λίνα Μενδώνη, Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού
Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ευγένιος
Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γεράσιμος
Σταύρος Αρναουτάκης, Περιφερειάρχης Κρήτης
Ιωάννης Ανδρουλάκης, Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου
Γεώργιος Κοντάκης, Πρύτανης Πανεπιστημίου Κρήτης
Ευάγγελος Διαμαντόπουλος, Πρύτανης Πολυτεχνείου Κρήτης
Νικόλαος Κατσαράκης, Πρύτανης Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου
Νεκτάριος Ταβερναράκης, Πρόεδρος Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας
Γρηγόρης Σηφάκης, Ομότιμος Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του New York University
Στη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του ΙΓ΄ Διεθνούς Συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, μίλησαν η πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Όλγα Γκράτζιου, ο πρόεδρος της ΕΚΙΜ και γενικός γραμματέας της Οργανωτικής Επιτροπής Αλέξης Καλοκαιρινός, ο αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Κώστας Φασουλάκης και ο αντιδήμαρχος Αγίου Νικολάου Χάρης Αλεξάκης. Παρέστησαν επίσης τα μέλη του Δ.Σ. της ΕΚΙΜ και της Οργανωτικής Επιτροπής Εύα Γραμματικάκη, Κλαίρη Μιτσοτάκη, Αργυρή Γαλενιανού, Γωγώ Μοσχόβη και Γιώργος Νικολακάκης.
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΣΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
| ΤΜΗΜΑ | ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ | POSTERS | ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ | ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ | ΣΥΝΟΛΟ |
| Α | 119 | 18 | 2 | 32 | 169 |
| Β | 64 | 5 | 1 | 12 | 81 |
| Γ | 77 | 1 | 3 | 19 | 97 |
| 260 | 24 | 6 | 63 | 347 |
ΓΛΩΣΣΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ
| ΤΜΗΜΑ | ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ | ΕΛΛΗΝΙΚΑ | ΑΓΓΛΙΚΑ | ΓΑΛΛΙΚΑ | ΙΤΑΛΙΚΑ |
| Α | 169 | 63 | 99 | 4 | 3 |
| Β | 81 | 71 | 10 | ||
| Γ | 97 | 84 | 12 | 1 | |
| 347 | 218 | 121 | 5 | 3 |